Tháng 8 năm 1995, tại Hội nghị Chất lượng Việt Nam lần thứ nhất tại Hà Nội, Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình đã công bố việc khởi xướng Phong trào Năng suất – Chất lượng trong Thập niên Chất lượng Việt Nam lần thứ nhất (1996-2005) theo sáng kiến của Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng thuộc BộKhoa học, Công nghệ và Môi trường (nay là Bộ Khoa học và Công nghệ). Tại hội nghị đó, Bộ Khoa học, Công nghệ và Môi trường đã thông báo về việc thiết lập một giải thưởng trong lĩnh vực chất lượng – Giải thưởng Chất lượng Việt Nam. Giải thưởng Chất lượng Việt Nam (nay là Giải thưởng Chất lượng Quốc gia) lần đầu tiên được xét tặng vào năm 1996, cho đến nay đã xét tặng và tôn vinh nhiều doanh nghiệp tiêu biểu, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng của các doanh nghiệp Việt Nam nói chung và Nghệ An nói riêng trong tiến trình hội nhập kinh tế của đất nước với khu vực và thế giới. Giải thưởng Chất lượng Quốc gia (GTCLQG) đã trải qua chặng đường 25 năm hình thành và phát triển, rất nhiều cá nhân, tập thể, doanh nghiệp đã chung tay góp sức để giải thưởng ngày một hoàn thiện và trở thành giải thưởng uy tín đối với cộng đồng doanh nghiệp, khẳng định sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.

GTCLQG là giải thưởng cao nhất về chất lượng, sản phẩm hàng hóa do Thủ tướng Chính phủ Quyết định trao tặng hằng năm nhằm tôn vinh những doanh nghiệp đạt thành tích xuất sắc trong việc nâng cao năng suất chất lượng sản phẩm, dịch vụ, tăng cường năng lực cạnh tranh và hiệu quả hoạt động, hội nhập với nền kinh tế khu vực và quốc tế, đóng góp tích cực cho cộng đồng xã hội. GTCLQG được quy định tại Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa ngày 21/11/2007, Nghị định số 132/2008/NĐ-CP ngày 31/12/2008, Nghị định số 74/NĐ-CP ngày 15/5/2018. Giải thưởng được thiết lập và triển khai trên cơ sở chấp nhận mô hình và 7 tiêu chí giải thưởng Chất lượng của các quốc gia tiên tiến trên thế giới và thuộc hệ thống Giải thưởng Chất lượng Quốc tế Châu Á – Thái Bình Dương (GPEA).